۳۷

گفته ابی بن کعب بود در نماز خواندن در یک چادر هیچ حرجی نیست ، و ابن مسعود می گفت این سخن آنوقت است که قلت چادر بود ، عمرفاروق در غصه بیرون برآمد وگفت ، در صحابه کرام دو چنین اشخاص باهم گفتگو کرده اند ، که آنها را مردم به نظر احترام می نگرند و از آنها مسائل دینی اخذ میکنند ، گفته ابی بن کعب صحیح است ، و ابن مسعود نیز کدام تقصیر نکرده است ، لیکن بعد از امروز من کسی را در این باره اختلاف کننده یافتم پس او را سخت سزا خواهم داد - ۱
و امام مزنی این را نیز فرمود:
هر شخص که اختلاف را جائز دانست و این را بگوید که دو عالم وقتی که در یک واقعه از اجتهاد کار بگیرند و از این هردو یکی این را حلال بگوید و دیگری حرام واین هردو در اجتهاد برحق دانسته شوند - پس از او پرسان خواهد شد که تو این سخن را به کدام بنیاد شرعی می گوئی یا بر بنای قیاس ، اگر او بگوید که من این سخن را بر بنیاد شرعی می گویم ، پس برای او گفته خواهد شد ، که این چگونه بربنیاد شرعی شده می تواند حال آنکه قرآن کریم از اختلاف منع میکند ، و اگر بگوید که من این سخن را بر بنیاد قیاس گفته ام پس به او گفته خواهد شد که این چطور شده می تواند که اصول شریعت تردید اختلاف را کند ، و شما بر همین اصول جواز اختلاف قیاس را کنید - این سخن را عالم چه یک شخص دارای فهم معمولی نیز جائز نخواهد گفت - ۲
اگر کسی بگوید که تو از امام مالک این چیز را که نقل کرده ای که: حق یکی خواهد بود متعدد شده نمی تواند - مخالف این یک قول امام مالک در کتاب زرقاء المدخل الفقهی (۸۹/۱) منقول است که:
ابوجعفرمنصور و بعد از آن هارون رشید قصد کرد که مذهب امام مالک و کتاب اورا موطی را قانون قضائی عباسی ها قرار دهد ، پس امام مالک این هردو را از این قصد و اراده


۱- جامع بیان العلم و فضله (۸۳/۲-۸۴)
۲- جامع بیان العلم و فضله (۸۹/۲)